PGT Nedir?
Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT), tüp bebek (IVF) sürecinde döllenen embriyolardan alınan birkaç hücrenin genetik yapılarının incelenmesidir. Bu işlem, embriyoların rahme transfer edilmeden önce kromozom sayıları ve genetik hastalıklar açısından taranmasına olanak sağlar.
PGT Türleri:
Test Türü | Açıklama |
---|---|
PGT-A | Aneuploidy testi; kromozom sayısı ve yapısı taranır |
PGT-M | Tek gen hastalıkları (Talasemi, SMA, kistik fibrozis vb.) için yapılan tarama |
PGT-SR | Kromozom yapısal bozukluklarının (translokasyon vb.) analizi |
PGT Kimler İçin Uygundur?
PGT her tüp bebek hastası için zorunlu değildir. Ancak aşağıdaki durumlarda önerilmektedir:
-
35 yaş üzeri kadınlar (ileri anne yaşı)
-
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı yaşayanlar
-
Tekrarlayan düşük öyküsü olanlar
-
Genetik hastalık taşıyıcılığı olan çiftler
-
Akraba evliliği geçmişi bulunan çiftler
-
Ciddi erkek faktörlü infertilite (şiddetli sperm bozukluğu)
-
Ailede kalıtsal hastalık öyküsü
PGT Nasıl Uygulanır?
-
Yumurtalar toplanır ve laboratuvar ortamında döllenerek embriyo elde edilir.
-
Embriyolar 5. güne kadar (blastokist aşamasına) geliştirilir.
-
Bu aşamada embriyodan birkaç hücre (trophectoderm) alınır.
-
Hücreler genetik analiz için laboratuvara gönderilir.
-
Sonuçlar 7–10 gün içerisinde çıkar ve genetik olarak sağlıklı embriyolar transfer edilir.
PGT'nin Avantajları
-
Sağlıklı embriyo seçimi ile gebelik şansı artar
-
Düşük riski azalır (kromozomal anomaliler elenir)
-
Tek embriyo transferi ile çoğul gebelik riski düşer
-
Kalıtsal hastalıkların önüne geçilir
-
Tekrarlayan başarısızlıklar veya düşüklerin nedenleri ortadan kaldırılabilir
PGT'nin Sınırlamaları ve Dezavantajları
-
Tüm embriyolara uygulanamayabilir (özellikle 5. güne ulaşmayanlar)
-
Ek bir maliyet oluşturur
-
%100 garanti vermez (gebeliğin ilerleyen dönemlerinde başka riskler olabilir)
-
Hücre biyopsisi teknik uzmanlık gerektirir
PGT ve Embriyo Dondurma
Çoğu merkezde, PGT yapılacak embriyolar genellikle önce dondurulur, çünkü genetik test sonuçları birkaç gün sonra hazır olur. Sonuç geldikten sonra sağlıklı embriyoların transferi bir sonraki ay yapılır. Bu yöntem:
-
Rahim içi ortamın daha iyi hazırlanmasına olanak tanır
-
Zamana karşı baskıyı ortadan kaldırır
-
Gebelik başarısını artırabilir
Preimplantasyon Genetik Tanı (PGT), tüp bebek tedavisinde sağlıklı gebelik şansını artıran en etkili yöntemlerden biridir. Özellikle genetik hastalık riski taşıyan ya da daha önce başarısız denemeler yaşamış çiftler için büyük avantajlar sağlar. PGT, doğru hasta seçimi ve uzman ekip ile uygulandığında hem gebe kalma şansını artırır hem de sağlıklı bebek sahibi olmanın önünü açar.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Gebelik oranını ortalama %10-20 artırabilir, düşük oranlarını azaltır.
Sonuçlara göre embriyo dondurularak sonraki ay transfer edilebilir.
Teknik olarak mümkündür ancak ülkemizde yasal olarak sadece tıbbi zorunluluk varsa yapılabilir.
Hayır, ancak bazı klinik ve genetik durumlarda önerilir.
Deneyimli merkezlerde uygulandığında zarar riski düşüktür.